Na początku chcemy od razu zdefiniować, że ten odcinek almanachu poświęcony jest wyłącznie wyposażeniu pomocniczemu, które z pozycji siedzącej pomaga uzyskać pozycję stojącą, pionową. Podopieczny musi posiadać jeszcze własną siłę mięśni i samodzielnie stać. Im dłużej podopieczny będzie samodzielny w zakresie wstawania i siadania, tym mniej opiekunka osoby starszej będzie nadwyrężać swoje siły. Warto o tym pomyśleć!!
Przesadzanie, wstawanie z podłogi itp. omówimy w innym artykule.
Pierwsza zasada, podstawowa przy wstawaniu, czyli zmianie pozycji z siedzącej na stojącą, którą stosujemy intuicyjnie, to ustawienie kąta pomiędzy łydką a podudziem. Jeżeli siedzimy sobie wygodnie przed telewizorem, mamy nogi swobodnie wyciągnięte do przodu, przed wstaniem automatycznie podciągamy nogi pod siebie. Działamy podświadomie według reguły, że, aby środek ciężkości naszego ciała dobrze się rozłożył, kąt pomiędzy udem a łydką powinien być odrobinę mniejszy niż kąt prosty (mniej niż 90°C).
Stopy mogą nawet być złączone razem, ustawione równolegle do siebie albo rozłączone, jedna wysunięta trochę bardziej do przodu. Nie ma to już takiego dużego znaczenia (chociaż całkowite złączenie stóp w kostkach utrudnia utrzymanie równowagi). Ważne jest tylko jeszcze, żeby przy wstawaniu nasze stopy nie ślizgały się do przodu, muszą pozostać w jednym miejscu. Tylko wtedy zachowamy zasadę kąta pomiędzy łydką, a udem mniejszego niż kąt prosty.
Druga zasada – staramy się siadać, czy też sadzać naszych podopiecznych, na takich miejscach, w których przy wstawaniu biodra nie znajdą się poniżej linii kolan. Niskie fotele, tradycyjne łóżka i kanapy to wróg swobodnego wstawania i duże obciążenie dla opiekunki osób starszych, która musi pomóc podopiecznemu. Przed rozpoczęciem procesu wstawania dobrze jest też przesunąć podopiecznego bliżej brzegu siedziska.
Trzecia zasada to wspomaganie procesu wstawania przechyleniem tułowia do przodu w celu zrównoważenie ciężaru tej części ciała, gdzie plecy kończą swoją szlachetną nazwę.
W przypadku osób starszych, osłabionych, schorowanych, z paraliżem lub silną demencją, które nie potrafią lub nie mogą samodzielne prawidłowo ustawić nóg, niezbędna jest pomoc opiekuna. Wielu seniorów poradzi sobie jednak samodzielnie, jeżeli zadbamy o proste rozwiązania ułatwiające wstawanie.
Urządzenia pomocnicze, które mają za zadanie ułatwić wstanie z łóżka, fotela, krzesła czy ubikacji noszą w języku niemieckim wspólną nazwę Aufstehhilfe. Ilość rozwiązań technicznych w zakresie konstrukcji wyposażenia i urządzeń ułatwiających wstawanie jest po prostu imponująca – od prostych do bardzo skomplikowanych. Dobór odpowiedniego wyposażenia zależy, jak każdy wybór w opiece nad osobami starszymi, od stanu zdrowia podopiecznego. I niestety w dużym stopniu od zasobów finansowych podopiecznych, ponieważ większość przyrządów ułatwiających wstawanie (niem. Aufstehhilfe) nie jest dofinansowywana przez niemieckie kasy chorych. Co możemy jako opiekunki osób starszych zasugerować seniorom, którzy mają trudności ze wstawaniem?
Dla osób, które mają niewielkie trudności przy wstawaniu, najprostszym rozwiązaniem będzie podwyższenie nóżek mebli (niem. Möbelerhöhung), na których lubią siedzieć, o czym szerzej pisaliśmy w naszym artykule. Jest to dobre rozwiązanie zwłaszcza w tych sytuacjach, gdy osoba starsza lub jej rodzina nie zgadzają się np. na łóżko dla chorego z regulacją wysokości. Pomimo, że łóżka te są coraz bardziej estetycznie wykonane, ludzie starsi chcą jak najdłużej spać w łóżku, do którego są przyzwyczajeni.
Jeżeli podopieczny nie chce rozstać się z ulubionym fotelem lub krzesłem bardzo dobrym rozwiązaniem są również specjalne poduszki ułatwiające wstawanie (niem. Katapultsitz, Sitz –Aufstehhilfe, Uplift). Produkowane są modele o różnym stopniu zaawansowania technologicznego. Te najdroższe są sterowane elektrycznie na pilota.
Dla podopiecznych z niewielkim budżetem znaczną pomocą przy wstawaniu może być podłożenie zwykłej poduszki klinowej (niem. Keilkisse) lub w ostateczności złożonego koca. Dla tych z większym budżetem można pokusić się o zakup nowego krzesła z katapultą wmontowaną fabrycznie w siedzisko.
W ubikacji pomoże zastosowanie nakładki podwyższającej na sedes (niem. Toilettensitzerhöhung). Szersze informacje i słownictwo związane z tym tematem omawialiśmy kilka lat temu w artykule na ten temat. Przy stosowaniu takiego rozwiązania trzeba pamiętać o częstym zdejmowaniu i dokładnym myciu i odkażaniu nakładek.
Jeżeli nie mamy możliwości skorzystania z profesjonalnych rozwiązań w zakresie pomocy przy wstawaniu, trzeba się ratować przed niepotrzebnym dźwiganiem tym, co mamy do dyspozycji. Np. podstawić podopiecznemu balkonik, chodzik czy odwrócone krzesło lub wózek inwalidzki z zablokowanymi hamulcami. Podopieczny może wtedy wykorzystać rączki czy oparcie krzesła jako prowizoryczną podporę. Opiekunka osoby starszej powinna jedynie ustabilizować swoim ciężarem ciała prowizoryczną pomoc przy wstawaniu.
Uchwyty (niem. Handgriffe, Haltegriffe, Sicherheitsgriffe) pomocne przy wstawaniu mogą być zamontowane na stałe np. w łazience przy wannie czy w ubikacji przy toalecie. Jest naprawdę dużo rodzajów i modeli uchwytów – do wanny, do ubikacji, przy łóżku, przy fotelu. Składane, rozkładane i takie do montażu na sztywno. Jeżeli rodzina podopiecznego albo on sam nie chce zgodzić się na wiercenie w kafelkach, można skorzystać z całej gamyuchwytów z przyssawkami (niem. Sauggriff, Saug-Griff).
W niedużych pomieszczeniach, gdzie łazienka jest razem z ubikacją można zastosować przemyślny drążek z uchwytami, których położenie regulujemy według potrzeby (niem. Greifstange mit Handgriff). Konstrukcja tego urządzenia pozwala także na łatwy montaż np. w pokoju czy w kuchni. Drążek stabilizuje się pomiędzy sufitem a podłogą na zasadzie rozporowej.
Jeżeli senior dysponuje już łóżkiem dla chorych, ale nie ma regulacji wysokości na pilota lub po prostu nie ma siły albo boi się wstać bez wsparcia, można zamontować prosty w zastosowaniu uchwyt przyłóżkowy (niem. Bett –Aufstehhilfe, Bettgriff).
Ciekawym rozwiązaniem jest laska ze specjalnym wygięciem ułatwiającym oparcie się przy wstawaniu. Trudno nam było znaleźć jednoznaczny odpowiednik nazwy w języku polskim. Po niemiecku nazywa się to Aufsteh-Gehstock.
To wszelkiego typu podnośniki dla osób starszych, które zachowały jeszcze trochę własnej siły i mają zdrowe ręce. Jak wyglądają i do czego mogą się przydać w opiece nad osobami starszymi ? Tego się nie da opisać, to najlepiej zobaczyć!
Używamy cookies