Polski lekarz w Niemczech – kto i na jakich warunkach może podjąć pracę w Niemczech?

Starzejące się społeczeństwo wymagające częstej opieki medycznej i braki kadrowe wśród lekarzy, spowodowały, że w niemieckiej służbie zdrowia z roku na rok przybywa zagranicznych lekarzy. Obcokrajowców przyjeżdżających do pracy obowiązują określone zasady. Podlegają konkretnym wytycznym i procedurom, o których piszemy w poniższym artykule.

Zapotrzebowanie na zagranicznych lekarzy w Niemczech

Negatywna zmiana w strukturze wiekowej ludności tego kraju spowodowała, że liczba osób wymagających leczenia szpitalnego znacznie wzrosła na przestrzeni ostatniego dziesięciolecia. Federalna Izba Lekarska informuje, że na jednego lekarza w Niemczech przypada ok. 200 mieszkańców. W 2019 roku w niemieckiej opiece medycznej pracowało blisko 60 tysięcy zagranicznych medyków.

Wraz ze wzrostem zapotrzebowania zmieniły się także zasady zatrudnienia obcokrajowców. Dziś lekarze pracujący w Niemczech mogą liczyć na bardzo atrakcyjne formy zatrudnienia niezależnie od tego, czy przyjeżdżają do pracy w zastępstwie, czy z powodu braków kadrowych.

Dlaczego warto podjąć pracę w niemieckiej opiece medycznej?

To, co sprawia, że polscy lekarze chętnie wyjeżdżają do pracy u naszych zachodnich sąsiadów, to przede wszystkim zarobki. O wiele korzystniejsze niż w Polsce, wzbogacone o dodatki i wypłacane nadgodziny, kuszą do wyjazdu zarówno młodych stażem, jak i doświadczonych medyków. Lekarze pracujący w niemieckiej opiece medycznej często wspominają o większych możliwościach rozwoju zawodowego. Udziały w specjalistycznych konferencjach, możliwość szkoleń specjalizacyjnych i dobra atmosfera pracy, to równie ważne aspekty przyciągające polskich lekarzy do Niemiec.

Uznanie kwalifikacji zawodowych, czyli jak uzyskać prawo do wykonywania zawodu w Niemczech?

Niektóre zawody wykonywane przez obcokrajowców w Niemczech wymagają nostryfikacji, czyli procedury uznawania ważności stopni naukowych i dyplomów uzyskanych w innym kraju.  Tak właśnie jest w przypadku zawodów medycznych. Zdobyte w Polsce kwalifikacje zawodowe muszą zostać uznane na równi z tymi, które obowiązują w Niemczech.  W przypadku naszych zachodnich sąsiadów nostryfikację zatwierdzają urzędnicy państwowi. Z reguły odbywa się ona w trybie automatycznym.

Prawo do wykonywania zawodu, czyli niemieckie „Approbation” można uzyskać, składając w odpowiednim landzie stosowne dokumenty. Pełną licencję dającą nieograniczone możliwości wykonywania zawodu mogą uzyskać lekarze pochodzący z Unii Europejskiej, Szwajcarii i Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

By uzyskać uznanie kwalifikacji zawodowych lekarza, konieczne jest przedłożenie następujących dokumentów (potwierdzonych przez tłumacza przysięgłego):

• krótki życiorys,
• akt urodzenia (w przypadku małżeństw również akt małżeństwa),
• dowód tożsamości,
• urzędowe zaświadczenie o niekaralności (tzw. amtliches Führungszeugnis, nie starsze niż miesiąc),
• oświadczenie o braku toczącego się postępowania karnego przeciwko wnioskodawcy,
• zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do wykonywania zawodu (nie starsze niż miesiąc),
• zaświadczenie o przeprowadzeniu badania lekarskiego.

W niektórych krajach związkowych można spodziewać się również konieczności dostarczenia:

• zaświadczenia pozyskanego od przyszłego pracodawcy o zamiarze zatrudnienia (tzw. Einstellungzusage),
• dyplomu nadania tytułu zawodowego i kopię ewentualnych dodatkowych świadectw kwalifikacji,
• polskiego prawa wykonywanie zawodu,
• świadectwa potwierdzającego znajomości języka niemieckiego na poziomie minimum B2,
• CV oraz informacji o toku kształcenia i dotychczasowej działalności zawodowej,

Do tego wymagane jest wypełnienie odpowiedniego kwestionariusza aplikacyjnego lub wniosku znajdującego się na stronie odpowiedniego oddziału Izby Lekarskiej w danym landzie.

WAŻNE! W poszczególnych krajach związkowych mogą wystąpić pewne różnice w zakresie wymagań dotyczących składanej dokumentacji.

W sytuacji, gdy polski dyplom znacząco różni się od niemieckiego, istnieje możliwość złożenia egzaminu, który potwierdza odpowiednie kwalifikacje zawodowe i równoważność stanu specjalistycznej wiedzy.

Ile kosztuje uznanie kwalifikacji zawodowych?

Samo uzyskanie uznania jest płatne. Może kosztować nawet do 600 euro, w niektórych przypadkach nawet więcej. Do tego często dochodzą koszty tłumaczeń, uwierzytelnień, szkoleń przystosowawczych itp.

Decydując się na nostryfikację dyplomu lekarza warto postarać się o wsparcie finansowe w tym zakresie. Fundusze na uznanie kwalifikacji zawodowych może być dotowane:

• przez Federalną Agencję Pracy,
• w ramach federalnego wsparcia na tenże cel,
• w szczególności w landach związkowych Berlin i Hamburg. 

Szczegółowe i aktualne informacje dotyczące przyznawania uznania kwalifikacji zawodowych można znaleźć na oficjalnym portalu informacyjnym poświęconym federalnej ustawie. Dokładne procedury przyznawania zagranicznych kwalifikacji w języku polskim odnajdziemy na stronie Portalu informacyjnego rządu niemieckiego dotyczącego uznawania zagranicznych kwalifikacji zawodowych.

Tymczasowe wykonywanie zawodu lekarskiego w Niemczech

Pozwolenie na wykonywanie zawodu na czas określony, wydawane jest z reguły maksymalnie na 2 lata. Jego przedłużenie możliwe jest wyłącznie w szczególnych przypadkach. Warunkiem przyznania tymczasowego zezwolenia na wykonywanie zawodu jest posiadanie udokumentowanego i ukończonego wykształcenia medycznego. W przeciwieństwie do „Approbation” pozwolenie tymczasowe nie stwierdza uznania równoważności polskich kwalifikacji zawodowych z niemieckimi.

Uzyskanie czasowego pozwolenia, nie wyklucza wnioskodawcy możliwości ubiegania się do prawa wykonywania zawodu w Niemczech. Może jednak wiązać się z ograniczeniami związanymi z zajmowaniem określonych stanowisk i wykonywaniem konkretnych czynności.

Wymagana znajomość języka w pracy zagranicznego lekarza

Praca w zawodach medycznych wymaga ciągłej komunikacji z pacjentem i innymi współpracownikami, więc znajomość języka obcego jest bardzo ważna. W Niemczech wymagane jest posługiwanie się językiem niemieckim minimum na poziomie B2. W niektórych regionach wyższa znajomość premiowana jest finansowo (np. w Nadrenii Północnej-Westfalii).

W zawodach, w których język stanowi główne narzędzie pracy (np. wśród psychoterapeutów), pracownicy muszą wykazać się większą biegłością – na poziomie co najmniej C2.

Polski lekarz w Niemczech - statystyki

Atrakcyjny rynek pracy naszych zachodnich sąsiadów sprawia, że na podjęcie pracy w tym kraju decydują się lekarze z różnych krajów. Wśród krajów UE najliczniejsze grono stanowią - Rumuni, Grecy i Austriacy. Lekarze z Polski plasują się na wysokiej 4 pozycji

Źródło: Niemieckie Stowarzyszenie Lekarzy 2019

Statystyki podają, iż w 2019 r. było w Niemczech 2161 lekarzy z Polski, co stanowi przyrost o 1% w stosunku do roku poprzedniego, w tym 1929 jest czynnych zawodowo. Zdecydowana większość - 1403 jest zatrudnionych w szpitalach, a tylko 378 w opiece ambulatoryjnej.

Szukasz pracy w Niemczech w zawodzie medycznym? Sprawdź oferty pracy dla lekarzy w Niemczech.

Polski lekarz w Niemczech – zarobki

Polscy lekarze są bardzo szanowani za granicą. Docenia się ich profesjonalizm, gruntowne wykształcenie i kompetencje. Pensja lekarska w niemieckiej służbie zdrowia regulowana jest przez państwo. Podwyżki są przyznawana raz do roku i publikowane z odpowiednim wyprzedzeniem. 

Wynagrodzenie adekwatne jest do zajmowanego stanowiska, doświadczenia zawodowego i miejsca podejmowania pracy. Inny poziom wynagrodzenia jest na stanowisku asystenta, a inne na poziomie specjalistów czy ordynatorów.

Jeszcze przed pandemią koronawirusa, w 2019 roku lekarz rezydent w pierwszym roku pracy, mógł liczyć w Niemczech na pensję w granicach 4000 – 4600 euro brutto/miesięcznie. Po 5 latach pracy to ok. 5600 – 5900 euro.

Jak wynika z przeglądu umów taryfowych, zarobki lekarza rezydenta rozpoczynającego pracę jako asystent w szpitalu uniwersyteckim w pierwszym roku pracy w 2019 r., wynosiły ok. 4630 euro brutto/m-c. Specjalista mógł liczyć na początkowy zarobek 6110 euro, starszy lekarz 7660 euro, a ordynator – ok. 9000 euro.

W szpitalach miejskich w pierwszym roku pracy zarabiało się niewiele mniej:

• asystent – ok. 4400 euro brutto/m-c.,
• specjalista – 5800 euro,
• starszy lekarz – 7230 euro,
• ordynator – 8560 euro.

Co ciekawe, szpitale prywatne w Niemczech wcale nie oferują znacznie wyższych stawek. Wręcz przeciwnie, kształtują się one podobnie jak w przypadku szpitali uniwersyteckich. Prywatna opieka medyczna proponowała w 2019 roku następujące stawki miesięczne:

• asystent – ok. 4630 euro brutto,
• specjalista – 5970 euro,
• starszy lekarz –7620 euro,
• ordynator – 8850 euro.

Jednoznaczne oszacowanie kwoty netto zarobków polskich lekarzy w Niemczech jest mocno utrudnione, gdyż uzależnione jest od wielu czynników. Między innymi od landu, klasy podatkowej, a nawet od wyznania religijnego. Przybliżoną kwotę „na rękę” podają dostępne w Internecie darmowe kalkulatory płac.