Transfer osób starszych – rodzaje podnośników - niemieckie nazewnictwo

W opiece nad osobami starszymi określenie „transfer” oznacza konieczność przemieszczenia podopiecznego, który nie wstaje samodzielnie, nie ma siły samodzielnie stać, może być sparaliżowany, mieć nadwagę lub po prostu jest bezwładny na skutek zaawansowanej demencji lub innych schorzeń.

Transfer osób starszych to podnoszenie i przenoszenie z jednego sprzętu na drugi – np. z łóżka na wózek inwalidzki i na odwrót, bądź z wózka inwalidzkiego na toaletę lub do wanny. W języku niemieckim na wszelkiego rodzaju podnośniki dla chorych stosuje się bardzo różne nazwy. W cyklu naszego almanachu omawialiśmy już środki pomocnicze przy chodzeniu, wstawaniu i pokonywaniu schodów.  Kolejna grupa urządzeń do transferu osób starszych i niepełnosprawnych to wszelkiego rodzaju dźwigi – podnośniki.

Transfer osób starszych – nazewnictwo urządzeń

Wśród opiekunek osób starszych ale również Niemców, którzy mają do czynienia z problemami opieki nad osobami starszymi, utarło się potoczne określenie „Lifter”.  Pozornie wydaje się, że jest to poprawnie utworzone słowo od słowa „Lift” – czyli winda. Gwoli poprawności językowej należy sięgnąć jednak do autorytetu w dziedzinie germanistyki, jakim jest niewątpliwie słownik Dudena. Okazuje się, że potocznie używane pojęciae „Lifter” w języku niemieckim oznacza bowiem …  osobę lub firmę która obsługuje windę lub podnośnik.

Jeżeli chcemy poprawnie mówić o urządzeniu do transferu osoby starszej, powinniśmy zawsze użyć połączeń – Personenlifter,Patientenlifter. Używa się również pojęć Hebehilfe lub nieco przestarzale Krankenheber. Pojęcie „Lifter” może być stosowane także w połączeniu z celem do jakiego służy podnośnik lub ze sposobem transferu ale też ze sposobem montażu podnośnika.

Przykłady: Badelifter (podnośnik kąpielowy), Deckenlifter (podnośnik montowany do sufitu), Wandlifter, Wandlift (podnośnik montowany do ściany) Duschlifter, Duschlift (podnośnik do kapieli pod prysznicem), Schienenlifter, Schinenlift (podnośnik na prowadnicach). W innych sytuacjach językowych, wystarczy po prostu „Lift”.

Rodzaje podnośników do transferu osób starszych

Kategoryzację podnośników do transferu chorego można przeprowadzić na podstawie pozycji, w jakiej chory będzie przenoszony:

• leżącej – podnośniki noszowe

Podnośniki noszowe stosowane są raczej w warunkach szpitalnych, ze względu na ich rozmiar. Służą np. do przekładania chorego do wanny i są z reguły usztywnione po bokach, zawieszone na mocnej i dużej konstrukcji jezdnej.

• siedzącej – podnośniki krzesełkowe i nosidłowe

Podnośniki krzesełkowe są sztywne i mają na celu głównie pomoc w przejściu chorego np. z wózka inwalidzkiego do wanny (Badewannelift). Wymagają pewnego zaangażowania od chorego. Podnośniki nosidłowe to takie, które zakładamy podopiecznym w pozycji leżącej lub siedzącej. Są to różnego rodzaju chusty i pasy ( Tragetücher und Gurte), które wybiera się w zależności od celu w jakim odbywa się transfer chorego – np. te ze specjalnym otworem z tyłu chusty służą do przeniesienia na toaletę.

Zakładanie nosidła osobie leżącej:

Możemy je również dzielić ze względu na obszar przemieszczania:

a/  jezdne

• takie,  które mają kółka i możemy za ich pomocą przewieźć podopiecznego do dowolnego pomieszczenia)

b/ szynowe

• takie, które poruszają się wyłącznie po stałej trasie, wzdłuż szyn – np. z pokoju do łazienki)

Podnośnik szynowy podsufitowy (Deckenlifter mit Schinen)

https://www.handimove.de/produkte/deckenlifter-mit-deckenmotor/

Odróżnienie podnośników od pomocy przy wstawaniu i siadaniu

Podnośniki (Personenlifter) mają na celu podniesienie i przemieszczenie pacjenta. Charakteryzują się tym, że przy transferze osoby starszej następuje moment, kiedy jego nogi nie stykają się z podłożem. Osoba, którą transferujemy może w ogóle nie uczestniczyć w procesie zmiany miejsca. Cały ciężar ciała chorego spoczywa wyłącznie na urządzeniu, za pomocą którego zmienia on pozycję lub miejsce. Można w ten sposób przenosić nawet osoby, które są całkowicie sparaliżowane od pasa w dół (Querschnittlähmung).

Odróżnia to „Lift” od „Aufstehhilfe” czyli wyposażenia pomagającego przy zmianie pozycji z siedzącej na stojącą, bez zmiany miejsca. W przypadku tych urządzeń chory jest podciągany w górę np. z łóżka czy fotela ale jego stopy mają styczność bezpośrednio z podłożem lub jakimś poziomym elementem Aufstehhilfe. Takie urządzenie może łączyć w sobie również funkcję zmiany miejsca w mieszkaniu – np. Aufstehlife może mieć kółka i chorego można przewieźć np. z sypialni do toalety. Ogólna funkcja urządzenia będzie jednak zawsze taka sama – pacjent będzie albo stał na własnych nogach lub będzie wspierany mechanicznie w pozycji pionowej. Celem użycia Aufstehhilfe jest podniesienie a nie przeniesienie pacjenta z jednego mebla bądź urządzenia, na którym siedzi bądź leży na na inne bez  udziału chorego, tak jak jest to w przypadku Patientenlifter.

Reakcje osób starszych na transfer podnośnikiem

W codziennej praktyce pracy w opiece domowej nad osobami starszymi, najczęściej spotykamy się z podnośnikami z nosidłami. Cechą charakterystyczną wszystkich urządzeń tego rodzaju jest m.in. to, ze podopieczny w którymś momencie wisi po prostu w chuście i pasach na ramie podnośnika. Starsze osoby, zwłaszcza te z demencją mogą odczuwać paniczny lęk. Nosidła z racji swojej konstrukcji dają trochę wrażenia siedzenia na huśtawce. Dla niektórych chorych, w zależności od rodzaju niepełnosprawności wymagającej stosowania podnośników, nieprzyjemny jest ucisk pasów na nogi, ramiona lub brzuch – w zależności od rodzaju urządzenia.

Osoby starsze generalnie nie lubią nowości i zmian i z trudem przyswajają konieczność zmiany przyzwyczajeń. W opiece nad osobami starszymi bardzo ważne jest zdrowie opiekunki. Jeżeli pomoc w transferze osoby starszej sprawia nam trudność, jest niebezpieczne dla naszego zdrowia i bezpieczeństwa podopiecznego – warto dołożyć wszelkich starań aby przełamać strach chorego przed transferem podnośnikiem (Personenlifter).

Jeżeli mamy dbać o innych, musimy zadbać przede wszystkim o siebie!