Miejsca pracy w Niemczech w opiece nad osobami starszymi cierpiącymi na demencję to najszerszy rynek pracy w tej branży. Najbardziej znaną formą zespołu otępienia starczego (niem. Demenz) jest choroba Alzheimera, ale wraz z rozwojem medycyny wyróżnia się coraz więcej schorzeń łączonych pod pojęciem „Demenz”. Poznając specyficzne odmiany demencji opiekunki osób starszych mogą lepiej przygotować się do pracy. Wiedza na temat chorób wieku starczego bardzo ułatwia zrozumienie wielu sytuacji.
Jedną z mniej znanych odmian demencji jest właśnie demencja typu Korsakowa, zwana też demencją z zespołem Korsakowa (niem. Korsakow – Syndrom, Korsakov Demenz, Korsakow Psychoze). Jest to rodzaj demencji, która często jest skutkiem wieloletniego nadużywania alkoholu, ale może też być wywołana udarem mózgu, zatruciem metalami ciężkimi, padaczką, guzami mózgu.
Demencja starcza z zespołem Korsakowa, jak większość schorzeń związanych z demencją przebiega u każdego podopiecznego indywidualnie. W odróżnieniu od innych przypadków demencji, np. choroby Alzheimera, nie ma tak wyraźnych objawów postępującego otępienia.
Czym może nas zaskoczyć chory z zespołem Korsakowa? Typowym objawem tego schorzenia jest amnezja – niepamięć krótka, uzupełniana przez chorych konfabulacją. Mówiąc prosto – chory nie pamięta tego co zdarzyło się przed chwilą, niedawno, ale w przeciwieństwie do innych osób dotkniętych demencją wymyśla zdarzenia i historie wypełniające okresy niepamięci i bardzo w nie wierzy, uważa je za prawdziwe. Przykładowo – chory pamięta, że 5 lat temu w szufladzie miał zegarek bardzo dobrej firmy. Zegarek został podarowany uroczyście kiedyś tam wnukowi na urodziny, ale chory tego nie pamięta. Otwiera szufladę i... zegarka nie ma. Osoba z demencją na innym tle, niż zespół Korsakowa będzie się skarżyła, że zegarek zginął, będzie posądzała otoczenie o kradzież itp. Podopieczny z chorobą Korsakowa będzie konfabulował, czyli stworzy bardzo prawdopodobnie brzmiącą opowieść na ten temat, co się stało z zegarkiem. Przedstawi nam logiczną i wiarygodnie brzmiącą opowieść np.: zegarka nie ma w szufladzie, ponieważ wczoraj próbowałem go nakręcić. Niestety, wypadła mi ta mała śrubka do nakręcania zegarka więc nie było rady, musiałem odnieść go do zegarmistrza, obiecał, że bardzo się postara naprawić ten zegarek na jutro. Po krótkim czasie chory nie będzie już pamiętał co opowiadał na temat zegarka i następnym razem, kiedy znowu otworzy szufladę podzieli się z nami nową historią, że np. kiedy wyszedłem na spacer, podszedł do mnie taki miły młody chłopak i zapytał o godzinę, a potem nagle zerwał zegarek z ręki i uciekł, goniłem go, ale niestety schował się gdzieś między budynkami, nie mogłem go znaleźć. Chory z zespołem Korsakowa może również powiązać okruchy pamięci o pewnych wydarzeniach w jedną nieprawdziwą historię. Np. będzie pamiętał przykładowy zegarek w szufladzie i wizytę córki. Nawet jeżeli te rzeczy były bardzo odległe od siebie w czasie, to dla podopiecznego takie skojarzenie może połączyć się z pewnością, że to córka zabrała zegarek. Opiekunka osób starszych która podejmie się pracy u osoby z zespołem Korsakowa musi więc przede wszystkim dobrze poznać podopiecznego żeby móc ocenić czy przedstawiane przez niego wydarzenia są prawdziwe czy też są następstwem choroby.
Zespół Korsakowa to nie tylko „kłamstewka”, ale w cięższych przypadkach, gdy nie rozpoznano na czas choroby i nie wdrożono leczenia to także całkowity brak rozpoznawania otoczenia, zapomnienie własnej tożsamości, oskarżanie otoczenia o kradzież, wrogość, agresję, frustracja wyładowywana na najbliższym otoczeniu, nadmierna ruchliwość lub też apatia. Zaawansowane przypadki syndromu Korsakowa są w Niemczech wyraźnym wskazaniem do leczenia zamkniętego.
Skutki choroby Korsakowa można częściowo opanować lekami. Podopieczni z tym schorzeniem, którzy kwalifikują się do opieki domowej są z reguły bardziej spokojni i łatwiejsi w kontaktach z opiekunką osób starszych niż inne osoby z demencją. Z reguły potrafią samodzielnie zadbać o higienę osobistą, kontrolują potrzeby fizjologicznie, poruszają się samodzielnie. Opiekunka nie będzie miała większych problemów z takim podopiecznym jeżeli będzie pamiętała o skłonności chorego do konfabulacji czyli do opowiadania przez niego wiarygodnie brzmiących ale nieprawdziwych historii i wydarzeń. Przede wszystkim opiekunka powinna wziąć pod uwagę to, że nawet jeżeli planowany porządek dnia był ustalony wspólnie z podopiecznym to on po chwili nie będzie tego pamiętał. Powoływanie się np. po południu na poranną rozmowę w sprawie jakiegoś ustalenia może wywołać u podopiecznego zaniepokojenie, zaprzeczanie i przedstawianie jego wersji wydarzeń.
Jeżeli opiekunka osób starszych nie będzie miała świadomości na czym polega syndrom Korsakowa, może niepotrzebnie poczuć się zlekceważona lub oszukana. Pracując w Niemczech w opiece nad osobą z zespołem Korsakowa musimy po prostu cały czas wiedzieć, że dla naszego podopiecznego świat, wydarzenia, otoczenie może nawet co kilka minut powstawać na nowo.
Używamy cookies