Walidacja gerontologiczna – podążać za chorym na demencję

Samo słowo walidacja występuje w różnych dziedzinach wiedzy. W informatyce oznacza np. testy stwierdzające czy dany program prowadzi do zakładanych wyników. Według Wikipedii w psychologii termin ten wprowadził Erich Fromm w teorii opierającej się najogólniej na tym, że potrzebujemy sprawdzać swoje odczucia i spostrzeżenia z innymi ludźmi. Walidacja gerontologiczna to koncepcja specjalnego podejścia do osób chorych na demencję. W języku niemieckim nazywa się to Validation nach Naomi Feil. Wypada więc dowiedzieć kim jest Naomi Feil.

 

Walidacja gerontologiczna – twórca koncepcji

Naomi Feil pochodzi z Niemiec (urodziła się w Monachium w 1932 r) ale wychowała się w Stanach Zjednoczonych. Od dziecka miała kontakt ze starością i problemami związanymi z opieką nad osobami starszymi, ponieważ jej rodzice prowadzili dom opieki. Poszła w ślady rodziców zdobywając wykształcenie magisterskie w zakresie pracy społeczno – socjalnej. Połączenie możliwości dokonywania obserwacji zachowań osób starszych oraz podbudowa teoretyczna zdobyta w czasie studiów pozwoliło jej na stworzenie własnej koncepcji jak powinna wyglądać opieka nad osobami starszymi z objawami demencji. Od lat 90-tych XX wieku teoria walidacji gerontologicznej jest jednym z najbardziej dyskutowanych ale też docenianych zespołów porad i uwag dotyczących opieki nad osobami starszymi. Pani Feil jest wciąż aktywna w propagowaniu swojej techniki podejścia do chorych i prowadzi zajęcia i wykłady na ten temat na całym świecie. Przyświecają jej dwa główne cele – pomóc chorym ale i ułatwić pracę opiekunom osób starszych. Cała koncepcja to starannie opracowany i rozbudowany system zasad i reguł, które należy stosować w zależności od stanu chorego.

 

Wejść w czyjeś buty – na tym to w skrócie polega

Walidacja gerontologiczna to podążanie za chorym na demencję i za jego światem. I pomoc w odnalezieniu się w rzeczywistości ale nie tej naszej – tej istniejącej dla chorego na demencję. Jeżeli wiemy, że nasze tłumaczenia czy próby przywołania chorych z otępieniem starczym nie spowodują nauczenia ich na nowo zachowań społecznych, nie przywrócą sprawności funkcjonowania mózgu, nie przywrócą wspomnień i właściwej oceny sytuacji, to możemy tylko towarzyszyć choremu w jego świecie.

Do tego według teorii walidacji gerontologicznej (Validation nach Naomi Feil) ze strony opiekuna osoby starszej muszą m.in. wystąpić łącznie trzy czynniki: akceptacja, empatia i samokongruencja (niem. Akzeptanz, Empathie, Selbstkongruenz). Opiekun musi również nauczyć się, że w stosunku do osób z demencją nie wolno stosować pytania „dlaczego” (niem. warum) a jedynie pytania typu kto, co, gdzie, jak, kiedy (wer, was, wo, wie, wann).

 

Podążać za tokiem rozumowania chorego.

Przykładowo – jeżeli podopieczny próbuje w nocy wyjść z domu, nie wolno powiedzieć „Dlaczego chce Pan wyjść, jest noc!”. Postawienie pytania „dlaczego” sugeruje konieczność logicznego uzasadnienia a tego na pewno od chorego nie uzyskamy. Wprowadzimy go jedynie w stan irytacji lub agresji. Jeżeli zamiast tego zapytamy, dokąd chce wyjść, mamy szansę na ocenę sytuacji i zapanowanie nad chorym. Ważne są również inne zasady: staramy się utrzymywać kontakt wzrokowy z chorym, zawsze stoimy przodem do niego, jeżeli jest to możliwe, to staramy się dotrzeć do chorego również przez dotyk, nie podnosimy głosu ale mówimy wyraźnie, traktujemy wypowiedzi chorego poważnie, w jednej wypowiedzi podajemy tylko jeden komunikat. Bardzo dobrze cały zespół zasad, którymi powinien kierować się opiekun osoby starszej oddaje ten film instruktażowy Szwajcarskiego Stowarzyszenia Alzheimerowskiego:

 

Chorym na demencję trudno się uczyć, to my musimy się uczyć

W dużym skrócie przedstawiliśmy, na czym polega walidacja gerontologiczna w opiece nad chorymi z otępieniem starczym (niem. Demenz). W Internecie pod tym hasłem znajdziemy bardzo dużo informacji o podstawach tej teorii, jej zasadach, podziale chorych wg. stopnia zaawansowania choroby. Jest wiele filmów a także wykładów prowadzonych przez samą Naomi Feil. Zachęcamy do samodzielnych poszukiwań poszerzających naszą wiedzę jako opiekunów osób starszych. Większość z nas nie ma wykształcenia w kierunku opieki nad osobami starszymi, polegamy głównie na własnych doświadczeniach. Uczenie się od innych jak postępować w stosunku do podopiecznych z demencją może znacznie ułatwić tą trudną pracę. A statystyki są nieubłagane – coraz więcej osób starszych, którymi się zajmujemy, cierpi na otępienie starcze (niem. Demenz).

 

 

Zobacz również:

Demencja – Ja chcę iść do domu! (Ich will nach Hause gehen!)

Wiele z osób cierpiących na demencję wśród licznych zaburzeń poczucia czasu, miejsca i przestrzeni, czuje przemożną chęć do wyjścia z domu w którym się znajduje (po niemiecku tzw. Weglauftendenz). Jak sobie z tym radzić?

Trudny obraz opieki – „malarstwo i rzeźbiarstwo” podopiecznych z demencją

Osoby, zajmujące się osobami starszymi z demencja wiedzą zapewne, o co chodzi. Eufemizmy, których użyliśmy w tytule wynikają z tego, że w naszej obyczajowości i kulturze unikamy omawiania wprost tematów związanych z wydalaniem, a tym bardziej dotykaniem stolca.

ROT - metoda pracy z chorymi na demencję

ROT to jest skrót od niemieckiej nazwy Realitätsorientierungstraining (Realitäts – Orientierungs-Training) i oznacza jedną z bardziej znanych metod pracy z chorymi na demencję. Na czym polega?

Używamy cookies

Używamy plików cookies aby ułatwić Ci korzystanie z naszych stron www, do celów statystycznych oraz reklamowych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci Twojego urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zmienić ustawienia przeglądarki tak, aby zablokować zapisywanie plików cookies. Więcej informacji znajdziesz w naszej polityce prywatności.