Nietrzymanie moczu – skąd się to bierze?

Jedną z często występujących, uciążliwych niedogodności podeszłego wieku jest nietrzymanie moczu (die Blaseninkontinenz, die Harninkontinenz). Osoby starsze bardzo źle znoszą świadomość, że nie są w stanie kontrolować organizmu w zakresie, który kojarzy się z niemowlęcą bezradnością.

Jakie są najczęstsze przyczyny takiego stanu rzeczy? U kobiet wymienia się następstwa porodów, u mężczyzn usunięcie prostaty. Dla obu płci wspólne są takie powody jak: nadwaga, kamienie w pęcherzu moczowym, nowotwory, infekcje. Nietrzymanie moczu towarzyszy również niektórym chorobom neurologicznym i schorzeniom nerek.

Osłabienie pęcherza (eine Blasenschwäche) może przybierać różne formy np.:

• nietrzymanie wysiłkowe (eine Belastungsinkontinenz) – mimowolny wyciek moczu pojawia się podczas wysiłku fizycznego – np. kaszlu, kichania, wstawania, wchodzenia po schodach,
• nietrzymanie naglące (eine Dranginkontinenz) – silne, nagłe parcie na mocz, trudne do opanowania i zdążenia do toalety,
• nietrzymanie neurologiczne (eine Neurogene Inkontinenz) – związane z chorobami neurologicznymi, takimi jak: stwardnienie rozsiane, udar mózgu czy choroba Alzheimera,
• nietrzymanie z przepełnienia (eine Überlaufinkontinenz) – jeżeli istnieje przeszkoda w pęcherzu utrudniająca oddanie moczu,
• nietrzymanie funkcjonalne (eine funktionelle Inkontinenz) – spowodowane niemożnością dotarcia do toalety na czas ze względu na problemy z poruszaniem się.

Opiekunowie osób starszych w praktyce mogą wspierać podopiecznych tylko w zapobieganiu nietrzymania funkcjonalnego. Mogą pomóc im na czas dotrzeć do ubikacji, w zdejmowaniu odzieży, siadaniu na toalecie. W pozostałych przypadkach rola opiekuna polega na zapewnieniu odpowiedniego poziomu higieny seniorów – dbaniu o zmianę wkładek czy pieluchomajtek, zabezpieczeniu materaca w łóżku nieprzepuszczalnymi podkładami, myciu i pielęgnacji skóry w okolicach intymnych. Bardzo ważnym momentem w pracy opiekunów jest przekonanie niektórych seniorów do konieczności zakładania specjalnych wkładek chłonnych czy pieluch. Ważna jest tu dyskrecja, wytworzenie atmosfery pełnego zaufania pomiędzy podopiecznym i opiekunem. Nietrzymanie moczu to choroba, taka jak wiele innych i zawstydzanie, które czasem pomaga w przypadku dzieci, na pewno nie sprawdzi się u osób w podeszłym wieku.

Pomimo stosowania środków ochronnych często zdarza się przemoczenie pościeli i odzieży. Pamiętajmy o tym, że mocz ma bardzo intensywny zapach. Przed wykonaniem prania zalecane jest płukanie w zimnej wodzie. Jeżeli nie możemy wykonać prania zaraz po fakcie, nie wrzucamy mokrych czy wilgotnych rzeczy do kosza na brudy – zamaczamy je od razu w dużej ilości zimnej wody, najlepiej z dodatkiem szarego mydła. W przypadku, gdy seniorzy korzystają w nocy z krzesełka toaletowego lub kaczki, trzeba je rano opróżnić, umyć i zdezynfekować. Jednorazowe produkty higieniczne należy wrzucić do specjalnych worków i szczelnie je zamknąć.